WETSVOORSTEL TAAKSTRAFVERBOD

De Kamerleden Eerdmans en Yesilgöz-Zegerius hebben een nieuw wetsvoorstel ingediend om het taakstrafverbod uit te breiden. De initiatiefnemers noemen het voorstel de Wet uitbreiding taakstrafverbod. Volgens hen moet de wet een duidelijk signaal afgeven dat agressie tegen hulpverleners niet wordt getolereerd.

Hun doel: zorgen dat geweld tegen hulpverleners zwaarder wordt bestraft. Wie een politieagent, brandweerman, ambulancemedewerker of boa aanvalt, mag volgens het voorstel geen taakstraf meer krijgen zonder celstraf.

Om het wetsvoorstel beter te kunnen begrijpen, kijken we in dit nieuwsbericht van juristenblog.nl naar de achtergrond en ontwikkeling van dit nieuwe wetsvoorstel.

Definitie taakstraf

Maar wat wordt er precies onder een taakstraf verstaan? Een taakstraf is een straf waarbij iemand onbetaald werk doet of een leertraject volgt.

Rechters mogen een taakstraf opleggen in plaats van een boete of gevangenisstraf. Ze mogen dat echter niet bij ernstige misdrijven, zoals gewelds- of zedendelicten. Het nieuwe wetsvoorstel breidt dit taakstrafverbod uit tot gevallen van geweld tegen hulpverleners.

Aanleiding en achtergrond wetsvoorstel taakstrafverbod

Het initiatiefwetsvoorstel vindt zijn oorsprong in een eerder wetsvoorstel dat door kabinet Rutte III werd ingediend op 14 juli 2020 (Kamerstukken 35 528). Dit voorstel strekte eveneens tot uitbreiding van het taakstrafverbod, maar werd tijdens het behandelen  door de Eerste Kamer verworpen.

Tegen het eerdere voorstel zijn destijds door diverse adviesorganen en maatschappelijke partijen bedenkingen geuit. De Raad voor de rechtspraak (Rvdr) en de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) wezen op het risico van een te vergaande beperking van de rechterlijke beoordelingsvrijheid. Zij achtten het onwenselijk dat ook bij relatief geringe geweldsincidenten automatisch een vrijheidsstraf zou moeten worden opgelegd, zonder ruimte voor individuele afweging.

De Afdeling advisering van de Raad van State stelde eveneens kritische vragen, in het bijzonder over de vraag of rechters onder de voorgestelde regeling nog voldoende in staat zouden zijn rekening te houden met de bijzondere omstandigheden van het concrete geval.

Hoewel het eerdere voorstel is verworpen, dienen de initiatiefnemers het wetsvoorstel opnieuw in. Ze doen dat vanwege de veranderde politieke verhoudingen in beide Kamers en recente maatschappelijke ontwikkelingen. De toenemende agressie en het geweld tegen hulpverleners vormen een belangrijk motief voor het aangepaste wetsvoorstel.

Hoofdlijnen van het wetsvoorstel taakstrafverbod

Het wetsvoorstel beoogt artikel 22b van het Wetboek van Strafrecht te wijzigen. In het eerste lid van dit artikel wordt een nieuw onderdeel ingevoegd. Hierin wordt bepaald dat het opleggen van een taakstraf is uitgesloten bij veroordeling wegens misdrijven genoemd in artikelen 300 tot 303 Sr. Deze misdrijven betreffen mishandeling en zwaardere vormen daarvan. De uitsluiting geldt indien het misdrijf is gepleegd tegen iemand die noodhulp verleent tijdens zijn publieke taak.

Daarmee wordt uitdrukkelijk vastgelegd dat in dergelijke gevallen geen kale taakstraf (enkel een taakstraf) kan worden opgelegd. Wel blijft het mogelijk om een taakstraf te combineren met een vrijheidsstraf, indien de rechter daartoe aanleiding ziet.

Ten opzichte van het eerder door het kabinet ingediende wetsvoorstel is de reikwijdte van de bepaling versmald. Dit nieuwe wetsvoorstel richt zich uitsluitend op hulpverleners die daadwerkelijk noodhulp kunnen verlenen.

Deze doelgroepsbeperking houdt rekening met eerdere bezwaren over de omvang van de doelgroep. Het wetsvoorstel richt zich op personen die het vaakst agressie of geweld ervaren tijdens het uitvoeren van hun publieke taak.

Eindstand

Met dit initiatiefwetsvoorstel wordt beoogd de bijzondere positie van hulpverleners met een publieke taak te benadrukken en te waarborgen dat geweld tegen hen consequent en passend wordt bestraft.