Hoe richt je een stichting op?

Wil je een bepaald maatschappelijk, sociaal of ideëel doel realiseren, zoals natuurbehoud, hulp aan andere mensen, het geven van scholing of de verspreiding van cultuur? En heb je hiervoor een vermogen beschikbaar? Dan kun je kiezen voor de stichting als rechtsvorm. Om een stichting op te richten moet je op een aantal dingen letten. In deze blog leggen we je uit hoe je een stichting opricht.

Wat is een stichting?

Een stichting is een organisatie die niet als doel heeft om winst te maken. In plaats daarvan probeert een stichting een maatschappelijk, sociaal of ideëel doel te halen. Een stichting mág wel winst maken met een onderneming. De voorwaarde is dat je deze winst uitgeeft aan het behalen van het ideële doel van de stichting. Het geld van een stichting komt binnen via donaties, leningen, subsidies en erfenissen. Een stichting heeft geen aandeelhouders.

Een stichting heeft altijd een bestuur. In de statuten kun je bepalen dat er ook een Raad van Toezicht is, maar dit is geen verplichting. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het bestuur. Je kunt dit zien als een extra controle orgaan. De stichting is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid. Dat betekent dat de bestuurders meestal niet aansprakelijk zijn met hun privévermogen voor eventuele schulden. Deze bescherming vervalt wanneer een bestuurder zich bijvoorbeeld roekeloos heeft gedragen.

Anders dan de vereniging, heeft een stichting geen leden. Daardoor hoeft er geen ledenvergadering plaats te vinden om belangrijke besluiten te nemen. Behalve dat de stichting als rechtsvorm voor goede doelen wordt gebruikt, zijn er ook andere toepassingen. Zo zijn veel betaalde voetbalclubs een stichting. Ook zijn omroepen vaak een stichting, net als ziekenhuizen, musea, laboratoria en zorginstellingen.

Waar moet je op letten?

Om een stichting op te richten heb je statuten nodig. In de statuten staan het doel en de belangrijkste regels van een stichting. Het is verplicht om de statuten bij een notaris te laten vastleggen. De stichting schrijf je vervolgens in bij de Kamer van Koophandel (KvK). Dit geldt ook voor de namen en woonplaatsen van de bestuursleden en overige personen die de stichting vertegenwoordigen. Wil je de statuten wijzigen of wijzigt het bestuur? Dan moet je de notariële akte laten aanpassen door de notaris. Vergeet vervolgens niet deze wijzigingen ook door te geven aan de KvK.

Wat zet je in het statuut?

Onderstaande zaken staan in de statuten:

• Naam van de stichting;
• Doel;
• Oprichters;
• Vestigingsgemeente;
• Wijze van benoeming van het bestuur;
• Andere organen naast het bestuur.

UBO-register

Bij de oprichting schrijf je ook de uiteindelijk belanghebbenden in van jouw stichting in. Dit doe je in het UBO-register bij KvK. Uiteindelijk belanghebbenden (in het Engels ‘ultimate beneficial owner’, afgekort UBO) zijn bijvoorbeeld personen die directe of beslissende invloed hebben op de stichting. De registers helpen criminele activiteiten voorkomen en opsporen. Zoals fraude, witwassen en terrorismefinanciering.

Administratie

Je bent wettelijk verplicht een administratie bij te houden. Als stichting heb je namelijk te maken met leden, met donateurs en mogelijk ook met sponsoren. Dit betekent de stichting vanuit verschillende kanalen geld binnenkrijgt. Al het binnenkomende geld moet perfect bijgehouden worden. Uiteraard geldt dit niet alleen voor het inkomende geld, maar ook voor het uitgaande geld. Al het geld dat je naar bijvoorbeeld partijen of bedrijven overmaakt, moet verantwoord kunnen worden.

In de boekhouding van een stichting moet vermeld staan wat er met het geld gebeurd is. Hoe is het geld binnengekomen? En aan welke zaken is het geld uitgegeven? Bij het inkomende geld gaat het met name om subsidies en om donaties. Met de donaties moet bijzonder nauwkeurig omgegaan worden. Niet iedereen wil immers dat zijn/haar donaties in de openbaarheid terecht komen.

Een stichting die ook commerciële activiteiten uitvoert, moet bij een bepaalde omzet een jaarrekening deponeren. Welke gegevens je moet inleveren, hangt af van de omvang van jouw bedrijf. Let er op dat het opmaken van een jaarrekening hoe dan ook verplicht is voor een stichting, commerciële activiteiten of niet.

Stichting oprichten en aansprakelijkheid

Zoals eerder in deze blog vermeld is een stichting een rechtspersoon. Dat betekent dat je als bestuurder niet hoofdelijk aansprakelijk bent voor eventuele schulden die gemaakt zijn, tenzij er sprake is van wanbestuur.

Een stichting kan ook personeel aannemen. In principe gaan de zaken net zoals reguliere bedrijven: er worden loonheffingen en sociale premies gevraagd. Ook bestuurders kunnen in loondienst zijn als zij een arbeidsovereenkomst hebben, maar dat werk moet wel in verhouding staan tot de vergoeding.

Belasting betalen als stichting

Als de stichting een onderneming drijft, dan moet je aangifte doen voor de vennootschapsbelasting. Er is sprake van een onderneming als er een min of meer duurzame organisatie is van kapitaal en arbeid, en wanneer je door deelname aan het economisch verkeer winst probeert te behalen. In een van onze eerder verschenen blogs lees je alles over de onderneming.  Een stichting mág wel winst maken met een onderneming, hoewel dit niet het doel hoort te zijn. De voorwaarde is dat deze winst wordt uitgegeven aan het behalen van het ideële doel van de stichting.

Beperkte belastingplicht

Het kan zijn dat een stichting bijeenkomsten organiseert waar geld mee wordt verdiend. Deze bijeenkomsten kunnen dan bijvoorbeeld entreegeld vragen. Hierover moet belasting betaald worden. Dit heet beperkte belastingplicht.

Welke stichtingen moeten belasting betalen? Volgens de website van de Belastingdienst in elk geval de volgende:

• Sportclubs en organisatoren van sportevenementen.
• Algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s).
• Culturele instellingen.

Wanneer moet een stichting aangifte van vennootschapsbelasting doen?

Een organisatie moet aangifte van vennootschapsbelasting doen:

• Als zij met een organisatie van kapitaal en arbeid deelneemt aan het economisch verkeer en daarbij winst maakt of naar winst streeft (zij drijft een onderneming) en er geen vrijstelling van toepassing is.
• Als zij een activiteit ontplooit waarmee zij concurreert met ondernemers en er geen vrijstelling van toepassing is.
• Als zij van de inspecteur een uitnodiging krijgt om aangifte te doen.

Het hangt verder van je persoonlijke situatie af of en zo ja, hoeveel btw je namens de stichting moet afdragen aan de fiscus. Je kunt hiervoor het beste een belastingadviseur raadplegen of zelf contact opnemen met de Belastingdienst.

Opheffen of wijzigen

Wil je de stichting beëindigen? Dan moet het bestuur eerst besluiten de rechtspersoon te ontbinden. Een ontbonden rechtspersoon houdt niet direct op te bestaan. De rechtspersoon is pas beëindigd als alle schulden en uitkeringen zijn betaald. Blijft er vermogen over? Dan heb je tijdens de oprichting in de statuten bepaald waar het geld heen gaat.

Blijf up-to-date over ondernemingsrecht en andere interessante informatie!

Bij Juristenblog.nl proberen we je zo adequaat mogelijk te informeren over veel aspecten van het ondernemingsrecht. Vond je deze blog interessant? Houd dan ook zeker onze andere blogartikelen over het ondernemingsrecht in de gaten!