De zwarte en grijze lijst bij algemene voorwaarden

De kleine lettertjes, we zijn er allemaal mee bekend. Privacyverklaringen, algemene voorwaarden, cookieverklaringen en disclaimers. Leuk dat ze er zijn, maar de mensen die ze uitpluizen of écht goed doorlezen zijn er maar een handje vol van. Zonde, want juristen steken er veel tijd in en jij bent je bewuster van je rechten!

Maar, bedrijven zijn zich hier ook van bewust dat mensen deze kleine lettertjes niet goed doornemen. Ze kunnen dus in principe alles in deze teksten zetten wat ze willen en men heeft het toch niet door. Dit kan heel erg nadelig werken voor de klant/bezoeker en heel erg voordelig voor het bedrijf zelf.

Precies om deze oneerlijkheid en slinksheid uit de weg te gaan, heeft de wetgever bedacht om twee lijsten op te stellen met bepalingen die niet (of met uitzondering) in algemene voorwaarden mogen staan. Wij vertellen je vandaag hier meer over, over de zwarte en grijze lijst bij algemene voorwaarden!

In dit artikel zullen we uitleggen wat de lijsten inhouden, wat het verschil is tussen de lijsten en wat er nou precies op deze lijsten staat!

De grijze lijst

Op de grijze lijst voor algemene voorwaarden staan bepalingen die vaker voorkomen in algemene voorwaarden, maar die wel als onredelijk bezwarend gezien kunnen worden. Dit houdt dus eigenlijk in dat een ondernemer die deze algemene voorwaarden opstelt, voldoende moet kunnen beargumenteren dat het beding van de grijze lijst niet onredelijk bezwarend is tegenover de particulier.

Dus, een beding dat op de grijze lijst staat mag opgenomen worden in de algemene voorwaarden, maar dit moet voldoende gemotiveerd worden.

Wat staat er op de lijst?

Maar, je bent natuurlijk benieuwd naar wat er nu staat op deze lijst. In de wetboeken kan je dit terugvinden in artikel 6:237 van het Burgerlijk Wetboek. Hieronder hebben we enkele opgesomd, niet allemaal, want dat zijn er maar liefst 15. Maar mocht je het allemaal willen lezen, kan je zelf een kijkje nemen op deze website.

1. Lange reactietermijn: elk beding waarbij een ondernemer een ongebruikelijk lange of onduidelijk omschreven termijn heeft om te reageren op een verklaring of een aanbod te aanvaarden.
2. Afwijkende prestatie: elke bepaling die ervoor zorgt dat een ondernemer een wezenlijk ander product mag leveren of een wezenlijke andere dienst mag leveren, terwijl de particulier geen beroep mag doen op ontbinding.
3. Lange termijn voor nakoming: elke algemene voorwaarde die stelt dat een ondernemer een ongebruikelijk lange of niet duidelijk bepaalde termijn heeft voor de nakoming van zijn verplichtingen.
4. Verplichting sluiten overeenkomst: bepalingen die de particulier verplichten om een overeenkomst met een ondernemer of een derde te sluiten, tenzij dat redelijkerwijs van de particulier kan worden gevergd.
5. Opzegtermijn abonnementen:bepalingen die regelen dat een particulier bij abonnementen een opzegtermijn van meer dan één maand heeft.

Zwarte lijst bij algemene voorwaarden

Een artikel terug in de wet, bij artikel 6:236 van het Burgerlijk Wetboek, vind je de zwarte lijst. Er staan hier maar liefst 14 geboden op. Dit klinkt haast bijbels, met het woordje ‘’geboden’’. Maar het werkt praktisch hetzelfde, het is verboden deze 14 bepalingen op te nemen in je algemene voorwaarden.

Deze bepalingen zijn zodanig fout en bezwarend voor de particulier dat de wetgever heeft besloten ze op te nemen in een lijst met uiterst verboden bepalingen. Waar er op de grijze lijs bepalingen staan die vermoedelijk onredelijk bezwarend zijn, staan er op de zwarte lijst bepalingen die onredelijk bezwarend zijn.

Maar wat staat er op deze lijst?

Onder andere de volgende bepalingen worden als onredelijk bezwarend gezien:

1. Dat de klant het recht ontneemt om nakoming van de toegezegde prestatie op te eisen;
2. Dat de klant zijn wettelijke bevoegdheden tot ontbinding of opschorting van de overeenkomst beperkt;
3. Dat de beoordeling van de vraag of de gebruiker van de algemene voorwaarden in de nakoming van zijn verplichtingen jegens de klant is te kort geschoten aan hemzelf overlaat;
4. Dat de klant verplicht eerst een derde in rechte aan te spreken alvorens hij zich ter zake van niet-nakoming tot de gebruiker kan wenden;
5. Dat de klant aan de gebruiker van de algemene voorwaarden bij voorbaat toestemming verleent om de uit de overeenkomst voortvloeiende verplichtingen aan een derde over te dragen;
6. Dat de gebruiker van de algemene voorwaarden de bevoegdheid geeft de overeengekomen prijs binnen 3 maanden na het sluiten van de overeenkomst te verhogen, tenzij de klant in dat geval bevoegd is de overeenkomst te ontbinden;
7. Dat de wettelijke verjaringstermijn tot een verjaringstermijn van minder dan 1 jaar verkort;
8. Dat de overeenkomst die is aangegaan voor een bepaalde termijn, zoals bij een abonnement, na het verstrijken van de looptijd stilzwijgend wordt verlengd voor een bepaalde duur of voor een onbepaalde tijd met een opzegtermijn die langer is dan 1 maand;
9. Dat de bevoegdheid van de klant om de overeenkomst, die mondeling, schriftelijk of langs elektronische weg tot stand is gekomen, op een overeenkomstige wijze op te zeggen, uitsluit of beperkt.

Het verschil tussen de zwarte en grijze lijst

Het verschil zit het hem dus in de mogelijkheid om jezelf te beargumenteren. Bij de grijze lijst is er ruimte om jezelf te verklaren. Bij de zwarte lijst is hier geen ruimte voor. Zo simpel is het eigenlijk!

Conclusie

Ondernemers weten dat mensen niet scherp kijken naar de kleine lettertjes, ofwel algemene voorwaarden. Daarom zijn er door de wetgever beschermende lijsten voor particulieren opgesteld: de grijze en zwarte lijst. Alles wat er op de grijze lijst staat, mag worden opgenomen. Maar alleen indien een ondernemer voldoende beargumenteerd waarom hij dit heeft opgenomen en noodzakelijk is. De zwarte lijst mag je nóóit opnemen in je algemene voorwaarden.

We hopen je voldoende te hebben geïnformeerd over algemene voorwaarden, zo niet? Neem dan een kijkje op onze webpagina ‘’contractenrecht’’ waar we meerdere artikelen hebben over algemene voorwaarden!