Wetgeving Nederland kernwapens

Op 6 augustus 1945 krijgt de wereld voor het eerst te maken met de kracht van kernwapens. Er komen in totaal meer dan 210.000 mensen om het leven. In Hiroshima en Nagasaki zijn de gevolgen vandaag de dag nog steeds merkbaar. Kernwapens kunnen enorme schade aanbrengen. Tegenwoordig zijn ze zelfs nog krachtiger dan in 1945. Wat zegt de wetgeving van Nederland over kernwapens? En heeft Nederland kernwapens opgeslagen? In deze blog vertellen we je er alles over.

Wat zijn kernwapens?

Kernwapens, ook wel atoombommen of nucleaire wapens genoemd, zijn massavernietigingswapens. Zoals de naam al zegt, zijn die ontwikkeld om zoveel mogelijk slachtoffers te maken. Zelfs de kleinere kernwapens zijn krachtiger dan ‘gewone’ bommen en raketten.

Een kernwapen is een wapen waarbij de explosie het gevolg is van het vrijkomen van kernenergie. Door die kern te splijten of te fuseren komt al die energie in een korte tijd vrij: een kernexplosie. Die energie veroorzaakt extreme hitte, schokgolven en radioactiviteit. Alles in de omgeving wordt verwoest en blijft door straling jaren onbewoonbaar. Volgens cijfers van het Rode Kruis worstelen dagelijks nog zo’n 390.000 mensen met de nasleep van de atoomaanvallen op Japan.

Wetgeving Nederland over kernwapens

Nederland streeft naar ‘Global Zero’: een wereld zonder kernwapens. Dat doet zij door te werken aan bindende internationale verdragen en regelgeving. Het internationale Non-proliferatieverdrag (NPV) uit 1968 beperkt het bezit van kernwapens tot 5 landen: de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Rusland en China. Het verdrag richt zich op 3 punten:

• ontwapening;
• non-proliferatie (tegengaan van verspreiding);
• het recht op vreedzaam gebruik van kernenergie.

190 landen, waaronder Nederland, hebben het verdrag ondertekend. De vijf landen die wel kernwapens mogen bezitten moeten ook aan strenge voorwaarden voldoen. Zo zijn zij verplicht om hun arsenaal te verminderen en mogen zij kennis en materialen voor het maken van kernwapens niet verspreiden. Alleen India, Israël, Pakistan, Noord-Korea en Zuid-Soedan zijn geen partij bij het verdrag. Ook deze landen bezitten op het moment kernwapens.

Kernwapenverbod VN treedt in werking

In oktober 2020 is er een nieuw verdrag betreffende het verbod op kernwapens in werking getreden. 122 VN-lidstaten hebben in 2017 ingestemd met het anti-kernwapenverdrag. Dit nieuwe verdrag gaat een stuk verder dan het Non-proliferatieverdrag. In het oude verdrag wordt het bezit van kernwapens beperkt, in het nieuwe is sprake van een wereldwijd verbod. Nederland heeft het verdrag niet ondertekend, zij stemde in 2017 al tegen het nieuwe verbod. Dit komt onder meer omdat het verdrag niet strookt met de Nederlandse NAVO-verplichtingen. Zo beheert Nederland een aantal kernkoppen van mede-NAVO-lid Amerika.

Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Koenders gaf de volgende verklaring voor het tegen stemmen: “Nederland heeft heel actief en als enig NAVO-land deelgenomen aan deze onderhandelingen, omdat wij vinden dat elk initiatief dat mogelijk kan bijdragen aan nucleaire ontwapening onze aandacht en inzet verdient.”

“Maar na drie weken intensief onderhandelen hebben wij helaas moeten concluderen dat dit verdrag, op basis van de tekst zoals die er nu ligt, die bijdrage nu niet zal leveren. Dat vind ik echt heel jammer, maar ik zal mij blijven inzetten voor een kernwapenvrije wereld.”

Amerikaanse kernwapens in Nederland

Hierboven hebben we al vermeld dat Nederland een aantal kernwapens van Amerika beheert. De Amerikaanse atoombommen liggen opgeslagen op de Brabantse Luchtmachtbasis Volkel. Officieel hoorde niemand te weten dat de atoombommen er liggen, en formeel werd het nooit bevestigd. Maar een geheim kon het allang niet meer worden genoemd. In 2019 publiceerde de assemblee van de NAVO, per ongeluk, dat Nederland een van de vijf Europese landen is waar Amerikaanse kernwapens liggen. Dat had de Belgische krant De Morgen ontdekt. Eerder al klapten de voormalige premiers Lubbers en Van Agt uit de school. En ook oud-minister van Defensie Bram Stemerdink vertelde dat Volkel een nucleair munitiedepot is.

In Volkel zouden er twintig liggen kernbommen, van de circa honderdvijftig nucleaire bommen op zes locaties in Europa. In de week van 3 april dook opeens een foto op van vier mannen die sleutelen aan een voorwerp, volgens Amerikaanse onderzoekers mogelijk een beschadigde kernbom. De foto zou zijn gemaakt op Vliegbasis Volkel, schrijft Federation of American Scientists (FAS) in een rapport. Het voorwerp ziet eruit als een beschadigde B61-kernbom. Het Pentagon ontkent dat het gaat om een beschadigde kernbom, zonder in te gaan op de locatie waar de foto gemaakt is. Het ministerie van Defensie zegt desgevraagd niets los te kunnen laten over de mogelijk beschadigde kernbom. „We doen op basis van NAVO-afspraken geen uitspraken over locaties van kernwapens.” In ieder geval lijken de voorwerpen die vallen onder strikte geheimhouding, in ieder geval niet meer geheim.

Blijf up-to-date over andere interessante informatie over spraakmakende cases!

Bij Juristenblog.nl proberen we je zo volledig mogelijk te informeren over alles wat jij maar interessant kan vinden. Vond je deze blog interessant? Houd dan ook zeker onze andere blogartikelen in de gaten!