Hoelang duurt het voordat de rechter uitspraak doet?

Mensen moeten soms jaren wachten op de definitieve uitspraak in hun zaak. Dit is vaak niet uit onwil, maar door het overbelaste rechtssysteem hebben rechters vaak geen andere keuze. Daarnaast bestaat er vaak onbegrip vanuit de samenleving waarom alles zo lang moet duren. In het onderstaande artikel vertellen wij jou hoelang het duurt voordat de rechter uitspraak doet en wat er bij een procedure komt kijken.

Hoe komt een rechter tot een uitspraak?

Voorafgaand aan de uitspraak heeft zich een procedure voorgedaan. Hoelang een procedure duurt is van veel factoren afhankelijk. In een eenvoudige kort geding procedure is er vaak al binnen enkele weken een uitspraak, terwijl het in ingewikkelde procedures tot wel meer dan twee jaar kan duren. Een gemiddelde of ijkpunt is niet te geven, dat hangt af van de aard en complexiteit van de zaak. Kijk bijvoorbeeld naar het Marengo proces, welke als sinds 2017 aan de gang is en waar de datum van uitspraak nog niet is vastgesteld. Hier komen we later nog op terug.

Een rechter bij een rechtbank behandelt elke zaak inhoudelijk, of het nu gaat om een civiele zaak, bestuurszaak of strafzaak. Een rechter onpartijdig en onafhankelijk. Het oordeel van de rechter wordt onder meer gevormd op basis van:

• de wet
• feiten
• persoonlijke omstandigheden
• bewijsdocumenten (in een civiele zaak of een bestuurszaak)
• advies van deskundigen (in een bestuurszaak)
• verklaringen van deskundigen en getuigen (in een strafzaak vormen deze het bewijs)

Na hoelang volgt de uitspraak van de rechter?

Hoelang het duurt voordat je een uitspraak krijgt als er een procedure aanhangig is, is van veel omstandigheden afhankelijk. Uiteraard geldt dat het inhoudelijke debat over de vordering die voorligt dient te zijn afgerond. In sommige gevallen duurt dat een paar weken (bijvoorbeeld in een kort geding) maar in gevallen waarbij er meerdere schriftelijke rondes zijn zoals re- en dupliek, er getuigen moeten worden gehoord of als er deskundigen worden benoemd, kan dat erg lang duren. Waar het inhoudelijke debat in een eenvoudige procedure bij de kantonrechter tot ongeveer een half jaar kan duren, kan het in complexere zaken bij de rechtbank wel twee jaar duren voordat het inhoudelijke debat is afgerond. Maar dat betekent niet dat dan meteen een uitspraak van de rechter komt.

In zittingen voor strafzaken doet de rechter meestal direct uitspraak na de eis en het pleidooi van de advocaat. In zogenoemde Mulderzaken (lichtere verkeersovertredingen die op administratieve wijze worden afgehandeld zoals kleine verkeersovertreding boetes) kan dat ook al tijdens de zaak zijn, maar soms ook later, in de vorm van een schriftelijke uitspraak van de rechter.

Vastgestelde termijn voor uitspraak

Nadat het inhoudelijke debat is afgerond, stelt de rechter namelijk een termijn vast waarbinnen hij uitspraak zal gaan doen. Daar wordt doorgaans bij opgemerkt dat het een streefdatum is, en dat het wijzen van vonnis kan worden uitgesteld. De rechtbank heeft het dan over “aanhouden”. Het komt tegenwoordig steeds vaker voor dat de rechterlijke macht van de mogelijkheid tot het aanhouden van een vonnis gebruik maakt.

Een rechter kan overigens een tussenuitspraak en einduistpraak doen. Een tussenuitspraak kan de rechter doen als hij nog geen definitieve beslissing kan geven. Een tussenuitspraak is mogelijk in drie rechtsgebieden: civiel recht, bestuursrecht en strafrecht. Na afronding van de volledige procedure doet de rechter de einduitspraak. Een einduitspraak heet in een dagvaardingsprocedure (in civiel recht of strafrecht) bij een rechtbank ook wel eindvonnis en in een verzoekschriftprocedure heet dit beschikking.

In het Marengo proces, waarin onder andere Ridouan Taghi terecht staat, zou aanvankelijk op 20 oktober een vonnis uitgesproken worden. Alleen, zo heeft de rechtbank in Amsterdam bevestigt, wordt de uitspraak vanwege de complexiteit van de verschillende zaken tegen Ridouan Taghi en zestien andere verdachten uitgesteld, omdat de rechters meer tijd nodig hebben om over het vonnis na te denken. Het is nog niet bekend wanneer de uitspraak wel gaat plaatsvinden.

Nieuw team van advocaten

In april werd Taghi’s advocaat Inez Weski gearresteerd. Zij wordt verdacht van deelname aan een criminele organisatie. Het OM denkt dat ze berichten heeft doorgespeeld tussen de buitenwereld en Taghi. Inmiddels wordt Taghi verdedigd door een team van drie advocaten.

Een van hen zei onlangs al dat het vonnis uitgesteld zou moeten worden, omdat de nieuwe raadslieden zich eerst moeten inlezen in de zaak. Dat uitstel kregen ze niet, waardoor de advocaten van Taghi bekend hebben gemaakt voorlopig geen deel meer te nemen aan het proces Marengo. “Deelname zonder adequate dossierkennis druist in tegen onze beroepsethiek en verplichtingen”, schrijven de advocaten nu in een verklaring. Ze wijzen erop dat iedere verdachte recht heeft op goede rechtsbijstand.

Volgens advocaat Ruperti is het besluit om voorlopig niet aan zittingen deel te nemen genomen in overleg met Taghi. Die had na het afwijzen van het uitstel al gezegd niet meer mee te willen doen.

De rechtbank had de extra ‘leestijd’ voor de advocaten afgewezen om verdere vertraging van het proces te voorkomen. Vanwege de arrestatie van Taghi’s vorige advocaat Inez Weski loopt de zaak al enkele maanden achter.

Blijf up-to-date over het Marengo proces en andere interessante over ons rechtssysteem!

Bij Juristenblog.nl proberen we zo adequaat mogelijk te informeren over alles wat met strafrecht te maken heeft. Vond je deze blog interessant? Houd dan ook zeker onze andere blogartikelen over strafrecht in de gaten!