Asielzoekers weigeren woning | Hoe werkt dit?

Asielzoekers weigeren woning, het is een kop die vaker genoemd wordt in de media. Asielzoekers die woningen weigeren om verschillende redenen. Dit zorgt voor complexe situaties, waarbij de uitkomst niet altijd vast staat. Een ding is zeker, het wekt veel verontwaardiging op bij de Nederlandse bevolking.

Maar wanneer heeft een asielzoeker überhaupt recht op een woning? Hoe werkt het nou eigenlijk wanneer een asielzoeker een woning weigert? Kan dit zomaar? En wat zijn de (juridische) gevolgen van het weigeren van een woning door asielzoekers? Lees het allemaal in dit artikel van Juristenblog.nl!

Asielzoekers: Wanneer hebben zij recht op een woning?

Met de aanhoudende huizenkrapte is er nogal veel kritiek op het asielbeleid in Nederland. Asielzoekers zouden huizen innemen terwijl deze eigenlijk voor het ‘eigen volk’ beschikbaar moeten zijn. Huisvesting van asielzoekers zorgt ook bij gemeenten geregeld voor protesten en zelfs bedreigingen van ambtenaren. Verreweg de meeste asielzoekers zullen echter nooit recht hebben op een woning in Nederland. Een asielzoeker heeft enkel recht op een woning wanneer deze uitgeprocedeerd is en een (tijdelijke) verblijfsvergunning heeft ontvangen. De Immigratie en Naturalisatiedienst moet uiterlijk binnen 15 maanden beslissen of een asielzoeker een verblijfsvergunning ontvangt of niet. Het verstrekken van een verblijfsvergunning gebeurt wanneer een asielzoeker te vrezen heeft voor:

• Oorlog
• De doodstraf
• Executie
• Martelingen
• Een andere onmenselijke of vernederende behandeling

Dit kan enkel wanneer dit geldt voor het land van herkomst. Daarbij mag een asielzoeker ook niet tussendoor terug naar het land van herkomst. Dit kan namelijk serieus de kansen op een verblijfvergunning beïnvloeden. Wanneer je immers terug kunt naar het land van herkomst, toon je ermee aan dat het veilig genoeg is om erheen te reizen.

Asielzoekers weigeren woning: Hoe werkt dit?

De afgelopen jaren is vaker voorbijgekomen dat asielzoekers de aangeboden woning weigerden. De redenen voor weigering loopt uiteen. Een gezin weigerde bijvoorbeeld een appartement in een flat op de vierde verdieping, omdat de moeder slecht ter been is. Een ander gezin weigerde een woning, omdat deze te klein zou zijn voor haar en haar 5 kinderen. Asielzoeker Ahmed weigerde een woning vanwege de onrust rond het appartement. Een andere groep asielzoekers bestaande uit meerdere gezinnen, weigerde flexwoningen in Rijswijk vanwege de kwaliteit en dat er andere verwachtingen geschetst zouden zijn over de woningen.

De reden dat een asielzoeker weigert woning kunnen dus uiteen lopen. Dit is ook niet zo gek, aangezien iedere situatie anders is. Maar is het weigeren wel gerechtvaardigd en wat gebeurt er daarna?

Asielzoeker weigert woning: COA in proces

Wanneer een asielzoeker een woning weigert zal het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) altijd een zogeheten woningweigeringsprocedure starten. Dit houdt in dat het COA naar de rechter stapt en middels deze weg zal proberen om de asielzoeker(s) van de opvang locatie te verwijderen. Asielzoekers hebben namelijk geen impliciet recht om een eerste woning te weigeren. Dit is bijvoorbeeld wel het geval bij sociale huur voor de Nederlandse burger. In veel gevallen wordt het COA ook in het gelijk gesteld door de rechter. Bij drie van de vier gevallen die we eerder benoemden, moesten de asielzoekers daadwerkelijk hun opvangplek verlaten. In het laatste geval, van de flexwoningen in Rijswijk, ligt het wat genuanceerder. De meeste asielzoekers hadden namelijk uiteindelijk alsnog het contract getekend voor de woningen. Slechts een kleine groep bleef weigeren en die moesten ook hun opvangplek verlaten.

Wat gebeurt er na uitzetting?

Het probleem met uitzetting uit de COA locaties van asielzoekers met een verblijfsvergunning, is dat ze technisch gezien recht hebben om in Nederland te verblijven. Hierdoor belanden ze technisch gezien op straat. Vaak zijn er instanties die deze personen helpen, maar een dakloos persoon zorgt in veel gevallen voor overlast. Al is het maar een klein percentage dat op de straat leeft, is natuurlijk ieder strafbaar feit dat gepleegd wordt eentje te veel. Het is daarmee dus maar de vraag of een positieve uitkomst voor het COA in de woonweigeringsprocedure, ook wel het beste is voor de samenleving.

Hoeveel asielzoekers weigeren woning?

Het aantal asielzoekers dat een woning weigert is zeer gering. De meeste asielzoekers zullen de woning accepteren, zeker aangezien de gevolgen van uit een COA complex gezet worden groot kunnen zijn. Wanneer je kleine kinderen hebt zorgt dit voor grote problemen en moet je uitwijken naar andere opvanglocaties. De cijfers over 2020, 2021 en 2022 laten zien dat in verhouding tot het aantal gehuisveste asielzoekers met een verblijfsvergunning weinig asielzoekers een woning weigeren. De cijfers zijn als volgt:

• 2020: 140 woningweigeraars, waarvan 30 hun woningweigering doorzette op 12.010 gehuisveste vergunninghouders
• 2021: 270 woningweigeraars, waarvan 30 hun woningweigering doorzette op 22.380 gehuisveste vergunninghouders
• 2023: 300 woningweigeraars waarvan 30 hun woningweigering doorzette op 29.050 gehuisveste vergunninghouders

Als we naar het percentage woningweigeraars kijken in verhouding tot het aantal gehuisveste vergunninghouders komt dit neer op 0,24%, 0,13% en 0,10% van de gehuisveste asielzoekers die een woning weigeren. Uit de cijfers blijkt dus dat het maar om een zeer klein percentage asielzoekers gaat die een woning weigeren. Toch ontstaat er bij veel mensen een gevoel van onvrede, ongemak en teleurstelling wanneer er weer nieuws komt over woningweigering van asielzoekers. Het voelt voor veel mensen die het moeilijk hebben om zelf een woning te bemachtigen als onrechtvaardig. De asielzoekers krijgen immers ‘zomaar’ een woning, terwijl het in de sociale huur geen uitzondering meer is om tien jaar te moeten wachten. Dit probleem zal zich echter niet snel oplossen, waarbij ook het beleid van het huidige kabinet hier geen verandering in zal brengen.

Asiel laat de gemoederen nu altijd opleven, zeker wanneer het zaken betreft waarbij de Nederlander het idee heeft achtergesteld te worden door de eigen overheid. In dit geval betreft het de woningmarkt en huisvesting welke al jaren op slot zit. Mogelijk dat dit in de komende tien of twintig jaar bijtrekt, maar dit geeft uiteraard geen soelaas voor de huidige woningzoekenden. Wil je hier meer over weten of alles te weten komen over de internationale politiek? Lees dan vooral snel verder op Juristenblog.nl!