Wat je moet weten over de maatschap

Wil je jouw beroep samen met anderen als zelfstandig ondernemer uitvoeren? Bijvoorbeeld als tandarts, advocaat, huisarts, fysiotherapeut of agrariër? Dan kun je de maatschap als rechtsvorm kiezen. In een maatschap beoefen je jouw beroep samen met jouw partners (maten) onder een gemeenschappelijke naam. In deze blog vertellen we je alles wat je moet weten over de maatschap.

Wat is een maatschap?

Een maatschap is een samenwerking tussen minimaal 2 personen (maten). Deze maten hebben een vrij beroep, zoals advocaten, fysiotherapeuten en (tand)artsen. De maten kunnen gaan samenwerken in een maatschap met als doel om samen voordeel te behalen. De maatschap is voornamelijk bedoelt voor het delen van bepaalde kosten. De maten kunnen geld inbrengen, maar ook arbeid of goederen. Meestal gaat het dus om een geldbedrag, maar het kan ook om het beschikbaar stellen van een pand gaan of het aantal uren dat iemand werkt in de maatschap. De maten voeren wel hun eigen onderneming en zijn daar zelf ook verantwoordelijk voor.

De maatschap is geen rechtspersoon. Dit houdt in dat de maten met hun eigen geld aansprakelijk zijn voor mogelijke schulden van het bedrijf. In een maatschap is iedereen aansprakelijk voor een gelijk deel. Dit kun je overigens door middel van een overeenkomst onderling anders verdelen, maar voor de buitenwereld maakt dat geen verschil.

De wettelijke regeling is te vinden in de artikelen 7A:1655 en verder van het Burgerlijk Wetboek.

Verdwijning maatschap

Let op: op het moment bestaan er 3 personenvennootschappen, namelijk de maatschap, vennootschap onder firma (VOF) en commanditaire vennootschap (CV). Dit worden er straks nog maar 2, namelijk de vennootschap en commanditaire vennootschap. De namen ‘maatschap’ en ‘vennootschap onder firma’ blijven bestaan, maar de verschillen verdwijnen. Wat zijn straks de regels voor zo’n ‘personenvennootschap’?

• De vennoten zijn hoofdelijk (ieder voor het geheel) aansprakelijk voor de hele schuld.
• De vennoten mogen aanspraak op winst verpanden.
• De aansprakelijkheid bij een opdracht kan worden beperkt tot de vennoot aan wie de opdracht uitdrukkelijk is toevertrouwd.
• De personenvennootschap kan rechtspersoonlijkheid worden toegekend.

De ingangsdatum van de Wet modernisering personenvennootschappen is nog niet bekend. Deze wet dient officieel nog goedgekeurd te worden door de Tweede en Eerste kamer.

Hoe richt je een maatschap op?

Voor het oprichten van een maatschap hoef je niet langs een advocaat of notaris, maar je dient wel een maatschapscontract op te stellen. In dit maatschapscontract leg je de onderlinge afspraken vast en regel je alvast wat er gebeurt wanneer jullie niet verder willen met de onderneming. Ondanks dat je niet langs een advocaat of notaris hoeft, is dit wel aan te raden. In ieder geval om het door een jurist te laten controleren, de wetgeving omtrent maatschappen is namelijk nogal summier.

Je dient je als maatschap uiteraard wel in te schrijven bij de Kamer van Koophandel (KvK). Jij en je maten schrijven zich in onder een naam in het handelsregister. Je betaalt hiervoor eenmalig €75,00. In deze blog leggen we je uit hoe het inschrijven bij de KvK werkt. Bij de oprichting van de maatschap dien je ook de belanghebbenden van de maatschap in te schrijven in het UBO-register bij de KvK. Uiteindelijk belanghebbenden (in het Engels ‘ultimate beneficial owner’, afgekort UBO) zijn bijvoorbeeld personen die meer dan 25% eigendomsbelang hebben.

Wat staat er in een maatschapscontract

Hoewel het niet verplicht is, is het van belang om een maatschapscontract op te stellen. In dit contract kun je dus afspraken opstellen die gaan over de samenwerking, aansprakelijkheid en de beëindiging van de maatschap. Zo weet iedereen waar die aan toe is en voorkom je ruzie. Maar wat staat er zoal in een maatschapsovereenkomst?

• De maten van de maatschap;
• Wie brengt wat in op het gebied van geld, goederen en arbeid;
• Hoe de bevoegdheden zijn verdeeld;
• De aansprakelijkheid;
• Afspraken over de beschikkingshandelingen.

Beschikkingshandelingen zijn bevoegdheden die buiten de normale activiteiten vallen. Deze handelingen kunnen alleen door de maten gezamenlijk worden verricht. Als een van de maten, als bevoegd vertegenwoordiger van de maatschap, een overeenkomst sluit, dan zijn alle maten voor gelijke delen aansprakelijk.

• De beheersdaden.

Elke maat is bevoegd om zogenaamde beheersdaden te verrichten, tenzij anders vermeld in de maatschapsovereenkomst. Beheersdaden zijn handelingen die tot de normale gang van zaken in een maatschap worden gerekend.

• De winstverdeling. Hoe werkt de winstverdeling in een maatschap?

De winsten en verliezen van een maatschap worden verdeeld in verhouding tot ieders inbreng (tenzij anders afgesproken in de maatschapsovereenkomst). Een enkele maat mag niet alle winsten ontvangen, alle verliezen dragen is daarentegen wel mogelijk.

Aansprakelijkheid bij een maatschap

Stel dat één van de maten in de maatschap een ernstige fout maakt, hoe zit het dan precies met de aansprakelijkheid? Als uitgangspunt geldt dat jij in zo’n geval in principe niet aansprakelijk kan worden gesteld. Er zijn wel een paar scenario’s denkbaar waarbij de maten voor een gelijk deel aansprakelijk zijn.

• De maten hebben elkaar een volmacht gegeven in het maatschapscontract.
• Het gaat om iets waarbij de maten in gezamenlijkheid een beslissing hebben genomen. Bijvoorbeeld voor de huur van een praktijkruimte.

Zoals eerder aangegeven ben je naast je zakelijke vermogen ook met je privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de maatschap. Als er een schuld is ontstaan door onbevoegd handelen van een andere maat, dan blijft jouw privévermogen sowieso buiten schot.

Het is overigens zo dat je in principe bij een maatschap alleen verplichtingen voor jezelf aangaat. Je kunt geen contracten tekenen of rechtshandelingen uitvoeren voor de anderen maten. Wil je in sommige gevallen dat een maat meer bevoegdheden heeft, dan kun je dit in de maatschapsovereenkomst opnemen.

Voordelen maatschap

Uiteraard zitten er voordelen aan het oprichten van een maatschap. Deze zetten we hieronder voor je op een rijtje:

• Belastingen

Doordat de Belastingdienst je als zelfstandige ziet, heb je ‘gewoon’ recht op voordelen als starters- en zelfstandigenaftrek.

• Simpele oprichting

Je hoeft voor de oprichting niet langs een notaris of advocaat en er is ook geen startkapitaal nodig.

• Personeel

Als maatschap is het mogelijk om personeel in dienst te nemen.

• Klanten

Je behoudt binnen een maatschap in de meeste gevallen je eigen klanten.

Nadelen maatschap

Helaas zitten er ook nadelen aan de maatschap als rechtsvorm. Om je een goede afweging te kunnen laten maken, sommen we onderstaand ook een aantal nadelen voor je op:

• Sociale zekerheid

Je bent nog steeds zzp’er en geen werknemer. Dit heeft veel voordelen, maar ook een nadeel: je valt niet onder de werknemersverzekeringen en je moet je aanvullend pensioen dus zelf regelen. Ook zaken als de Ziektewet, WW of WIA moet je zelf regelen.

• Aansprakelijk met privévermogen

Als een maat van je schulden maakt, sta jij daar mede met je privévermogen voor garant. Behalve wanneer je maat aantoonbaar onbevoegd heeft gehandeld.

• Reputatieschade

Als een van je maten het bedrijf een slechte naam bezorgt, heeft iedereen binnen de maatschap daar last van.

• Bindende afspraken

De afspraken die worden gemaakt in een maatschap zijn bindend. Je levert dus een zekere vorm van vrijheid in.

Het verschil met een maatschap en VOF

In een VOF voer je beroepsmatige activiteiten uit. In een maatschap een beroep. Het is dus afhankelijk van de activiteiten welk soort onderneming je opricht. Een voorbeeld, een bouwbedrijfje in de vorm van een VOF bestaat uit een timmerman, een metselaar en een stukadoor. Samen kunnen zij grotere werken aannemen. Richting de opdrachtgever werken ze als één onderneming. Deze mensen zijn niet onderworpen aan specifieke beroepsregels of tuchtrecht. Een aantal tandartsen vormt samen een tandartspraktijk. Iedere tandarts blijft persoonlijk tuchtrechtelijk verantwoordelijk voor de behandeling van de patiënten. Een tandarts is in eerste instantie iemand die een beroep uitoefent. Het zou ook heel vreemd zijn als de ene tandarts aansprakelijk zou zijn voor een beroepsfouten van de andere tandarts.

De aansprakelijkheid is ook anders geregeld. In de VOF zijn alle vennoten aansprakelijk voor de schulden van de VOF. Ook als de andere vennoot de schulden aangaat. Bij de maatschap ben je alleen aansprakelijk voor jouw eigen deel, en niet voor jouw mede maten.

Blijf up-to-date over ondernemingsrecht en andere interessante informatie!

Bij Juristenblog.nl proberen we je zo adequaat mogelijk te informeren over veel aspecten van het ondernemingsrecht. Vond je deze blog interessant? Houd dan ook zeker onze andere blogartikelen over het ondernemingsrecht in de gaten!