Vorig jaar werd bekend dat het OM voornemens was om tien mensen te vervolgen, omdat zij samen een systeem in stand hebben gehouden waarbij een middel voor zelfdoding werd verstrekt. Het gaat hierbij om het middel dat bekend is onder de naam ‘Middel X’. De rechtbank heeft vorige week Alex S. tot 3,5 jaar gevangenisstraf waarvan 1,5 voorwaardelijk veroordeeld wegens hulp bij zelfdoding. Het is voor het eerst in Nederland dat iemand is vervolgd voor het op grote schaal verstrekken van zelfdodingsmiddelen. In deze blog leggen wij je meer over deze zaak uit en waarom Alex S. 3,5 celstraf heeft gekregen om de verkoop van middel X.
Is hulp bij zelfdoding strafbaar in Nederland?
Zelfdoding is niet strafbaar maar de hulp bij zelfdoding is dat wel. Dit volgt uit artikel 294 lid 2 van het Wetboek van Strafrecht. Daar staat dat degene die een ander behulpzaam is bij zelfdoding of hem daartoe de middelen verstrekt, een misdrijf pleegt als de dood ook daadwerkelijk intreedt.
In Nederland mag alleen de arts een ander bij zelfdoding helpen. De arts moet zich daarbij houden aan de zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet. Deze wet biedt de mogelijkheid om patiënten die uitzichtloos en ondraaglijk lijden euthanasie te verlenen. Dit kan de arts doen door hulp bij zelfdoding of door levensbeëindiging.
Wat gebeurt er als ik middel X inneem?
De term ’middel X’ staat voor een aantal giftige stoffen, die onder andere gebruikt worden door de chemische industrie. 1 van die stoffen wordt door sommige mensen een geschikt zelfdodingsmiddel genoemd. Een (poging tot) zelfdoding met deze stof verloopt niet altijd zonder pijn. Het middel kan ernstige bijwerkingen hebben en er bestaat geen tegengif of medicijn.
Middel X zorgt voor een zuurstoftekort in de cellen, waardoor iemand sterft. Het is van tevoren onzeker hoe de vergiftiging verloopt. Het kan uren duren voordat iemand het bewustzijn verliest. En het kan wel 40 uur duren voordat iemand overlijdt. Een tegengif of medicijn tegen middel X bestaat niet. Volgens deskundigen, zoals artsen, kunnen de bijwerkingen ernstig zijn.
Rechter wil een voorbeeld stellen
Alex S. heeft dus een gevangenisstraf van 3,5 jaar, waarvan 1,5 voorwaardelijk opgelegd gekregen voor de betrokkenheid bij hulp bij zelfdoding van tien mensen. Het OM had een celstraf van vier jaar geëist. De rechter acht bewezen dat Alex S. uit Eindhoven drie jaar lang het zelfdodingsmiddel ‘Middel X’ heeft verkocht, inclusief handleiding voor het gebruik. De straf valt lager uit omdat S. verminderd toerekeningsvatbaar is, en vanwege de lengte van het proces die volgens de rechter een grote impact had op het leven van S.
De 29-jarige man verklaarde bij een eerdere zitting dat hij het middel eerst voor zichzelf had besteld, om te weten hoe het in zijn werk ging. Toen hij erachter kwam hoe makkelijk hij ‘Middel X’ kon verkrijgen en hij via de Coöperatie Laatste Wil hoorde dat veel mensen er oor naar hadden, begon hij er een handeltje in.
Zeer lichtvaardig
De rechter vindt dat S. “zeer lichtvaardig” is omgesprongen met het leven van anderen door het leveren van het middel. “U heeft schade toegebracht aan de waarde van het menselijk leven in het algemeen.” Ook vormde zijn handelen een gevaar voor de volksgezondheid.
Ook wordt hem de manier waarop het middel is verstrekt kwalijk genomen. “Door wijze van verpakking in gewone potjes met een schroefdop. Dat kon een gevaar veroorzaken voor onder anderen kinderen en postbodes.” Dat had ook gevaarlijk kunnen zijn voor hulpverleners, als die mond-op-mondbeademing hadden toegepast op een slachtoffer.
Klanten konden Alex S. via mail benaderen, waarop ze een bankrekeningnummer kregen. Als ze 45 euro overmaakten, kregen ze een bestelling per post. S. stuurde ze bijna vier keer de dodelijke hoeveelheid van het middel, met een handleiding en antibraakmiddel.
Uit politieonderzoek is gebleken dat S. 1600 doses heeft verstuurd. Hij controleerde niet wie zijn klanten waren. De rechter stelde daarom ook dat niet uit te sluiten was dat mensen bij S. potjes besteld hadden met het doel om anderen om het leven te brengen.
Euthanasiewet in Nederland
In Nederland is bij wet geregeld onder welke voorwaarden euthanasie gegeven kan worden. Euthanasie (Oudgrieks: ευ (eu) = “goede” en θάνατος (thanatos) = “dood”), goede dood, milde dood of genadedood, verwijst naar handelingen die sterven zonder veel lijden van een andere persoon bevorderen. Sinds 2002 is euthanasie en hulp bij zelfdoding in Nederland onder voorwaarden toegestaan. Dit is vastgelegd in de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (2002), vaak kort genoemd: Euthanasiewet. In deze wet wordt euthanasie omschreven als handelen dat het leven van een ander op diens uitdrukkelijk verzoek beëindigt.
- Euthanasie: een arts dient dodelijke middelen toe aan een patiënt om een einde te maken aan ondraaglijk en uitzichtloos lijden;
- Hulp bij zelfdoding: een arts verstrekt dodelijke middelen aan een patiënt. De patiënt neemt deze zelf in.
Zowel bij euthanasie als bij hulp bij zelfdoding moeten artsen de eisen die de wet stelt in acht nemen anders zijn zij strafbaar.
Artsen zijn niet verplicht om euthanasie uit te voeren en patiënten hebben geen recht op euthanasie. Het besluit om euthanasie uiteindelijk te verrichten, is een gezamenlijk besluit van arts en patiënt. Een arts heeft de ruimte om zich te beroepen op gewetensbezwaren. Wijst een arts euthanasie op principiële gronden af, dan mag van hem worden verwacht dat hij de patiënt informatie geeft over andere artsen of instellingen waar de patiënt alsnog met zijn verzoek terecht kan.
Praten over zelfdoding
Denk je aan zelfdoding en wil je erover praten? Neem anoniem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via de website 113.nl, via 0800-0113 (gratis) of chat op 113.nl.
Ook als je je zorgen maakt om iemand in jouw omgeving kun je anoniem contact opnemen met 113. Bijvoorbeeld als je iemand kent die middel X wil kopen of in huis heeft en je niet weet wat je moet doen.
Blijf up-to-date over andere rechtszaken en interessante informatie!
Bij Juristenblog.nl proberen we zo adequaat mogelijk te informeren over alles wat de rechtspraak te maken heeft. Vond je deze blog interessant? Houd dan ook zeker onze andere blogartikelen over de rechtspraak in de gaten!
Vorig jaar werd bekend dat het OM voornemens was om tien mensen te vervolgen, omdat zij samen een systeem in stand hebben gehouden waarbij een middel voor zelfdoding werd verstrekt. Het gaat hierbij om het middel dat bekend is onder de naam ‘Middel X’. De rechtbank heeft vorige week Alex S. tot 3,5 jaar gevangenisstraf waarvan 1,5 voorwaardelijk veroordeeld wegens hulp bij zelfdoding. Het is voor het eerst in Nederland dat iemand is vervolgd voor het op grote schaal verstrekken van zelfdodingsmiddelen. In deze blog leggen wij je meer over deze zaak uit en waarom Alex S. 3,5 celstraf heeft gekregen om de verkoop van middel X.
Is hulp bij zelfdoding strafbaar in Nederland?
Zelfdoding is niet strafbaar maar de hulp bij zelfdoding is dat wel. Dit volgt uit artikel 294 lid 2 van het Wetboek van Strafrecht. Daar staat dat degene die een ander behulpzaam is bij zelfdoding of hem daartoe de middelen verstrekt, een misdrijf pleegt als de dood ook daadwerkelijk intreedt.
In Nederland mag alleen de arts een ander bij zelfdoding helpen. De arts moet zich daarbij houden aan de zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet. Deze wet biedt de mogelijkheid om patiënten die uitzichtloos en ondraaglijk lijden euthanasie te verlenen. Dit kan de arts doen door hulp bij zelfdoding of door levensbeëindiging.
Wat gebeurt er als ik middel X inneem?
De term ’middel X’ staat voor een aantal giftige stoffen, die onder andere gebruikt worden door de chemische industrie. 1 van die stoffen wordt door sommige mensen een geschikt zelfdodingsmiddel genoemd. Een (poging tot) zelfdoding met deze stof verloopt niet altijd zonder pijn. Het middel kan ernstige bijwerkingen hebben en er bestaat geen tegengif of medicijn.
Middel X zorgt voor een zuurstoftekort in de cellen, waardoor iemand sterft. Het is van tevoren onzeker hoe de vergiftiging verloopt. Het kan uren duren voordat iemand het bewustzijn verliest. En het kan wel 40 uur duren voordat iemand overlijdt. Een tegengif of medicijn tegen middel X bestaat niet. Volgens deskundigen, zoals artsen, kunnen de bijwerkingen ernstig zijn.
Rechter wil een voorbeeld stellen
Alex S. heeft dus een gevangenisstraf van 3,5 jaar, waarvan 1,5 voorwaardelijk opgelegd gekregen voor de betrokkenheid bij hulp bij zelfdoding van tien mensen. Het OM had een celstraf van vier jaar geëist. De rechter acht bewezen dat Alex S. uit Eindhoven drie jaar lang het zelfdodingsmiddel ‘Middel X’ heeft verkocht, inclusief handleiding voor het gebruik. De straf valt lager uit omdat S. verminderd toerekeningsvatbaar is, en vanwege de lengte van het proces die volgens de rechter een grote impact had op het leven van S.
De 29-jarige man verklaarde bij een eerdere zitting dat hij het middel eerst voor zichzelf had besteld, om te weten hoe het in zijn werk ging. Toen hij erachter kwam hoe makkelijk hij ‘Middel X’ kon verkrijgen en hij via de Coöperatie Laatste Wil hoorde dat veel mensen er oor naar hadden, begon hij er een handeltje in.
Zeer lichtvaardig
De rechter vindt dat S. “zeer lichtvaardig” is omgesprongen met het leven van anderen door het leveren van het middel. “U heeft schade toegebracht aan de waarde van het menselijk leven in het algemeen.” Ook vormde zijn handelen een gevaar voor de volksgezondheid.
Ook wordt hem de manier waarop het middel is verstrekt kwalijk genomen. “Door wijze van verpakking in gewone potjes met een schroefdop. Dat kon een gevaar veroorzaken voor onder anderen kinderen en postbodes.” Dat had ook gevaarlijk kunnen zijn voor hulpverleners, als die mond-op-mondbeademing hadden toegepast op een slachtoffer.
Klanten konden Alex S. via mail benaderen, waarop ze een bankrekeningnummer kregen. Als ze 45 euro overmaakten, kregen ze een bestelling per post. S. stuurde ze bijna vier keer de dodelijke hoeveelheid van het middel, met een handleiding en antibraakmiddel.
Uit politieonderzoek is gebleken dat S. 1600 doses heeft verstuurd. Hij controleerde niet wie zijn klanten waren. De rechter stelde daarom ook dat niet uit te sluiten was dat mensen bij S. potjes besteld hadden met het doel om anderen om het leven te brengen.
Euthanasiewet in Nederland
In Nederland is bij wet geregeld onder welke voorwaarden euthanasie gegeven kan worden. Euthanasie (Oudgrieks: ευ (eu) = “goede” en θάνατος (thanatos) = “dood”), goede dood, milde dood of genadedood, verwijst naar handelingen die sterven zonder veel lijden van een andere persoon bevorderen. Sinds 2002 is euthanasie en hulp bij zelfdoding in Nederland onder voorwaarden toegestaan. Dit is vastgelegd in de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding (2002), vaak kort genoemd: Euthanasiewet. In deze wet wordt euthanasie omschreven als handelen dat het leven van een ander op diens uitdrukkelijk verzoek beëindigt.
- Euthanasie: een arts dient dodelijke middelen toe aan een patiënt om een einde te maken aan ondraaglijk en uitzichtloos lijden;
- Hulp bij zelfdoding: een arts verstrekt dodelijke middelen aan een patiënt. De patiënt neemt deze zelf in.
Zowel bij euthanasie als bij hulp bij zelfdoding moeten artsen de eisen die de wet stelt in acht nemen anders zijn zij strafbaar.
Artsen zijn niet verplicht om euthanasie uit te voeren en patiënten hebben geen recht op euthanasie. Het besluit om euthanasie uiteindelijk te verrichten, is een gezamenlijk besluit van arts en patiënt. Een arts heeft de ruimte om zich te beroepen op gewetensbezwaren. Wijst een arts euthanasie op principiële gronden af, dan mag van hem worden verwacht dat hij de patiënt informatie geeft over andere artsen of instellingen waar de patiënt alsnog met zijn verzoek terecht kan.
Praten over zelfdoding
Denk je aan zelfdoding en wil je erover praten? Neem anoniem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via de website 113.nl, via 0800-0113 (gratis) of chat op 113.nl.
Ook als je je zorgen maakt om iemand in jouw omgeving kun je anoniem contact opnemen met 113. Bijvoorbeeld als je iemand kent die middel X wil kopen of in huis heeft en je niet weet wat je moet doen.
Blijf up-to-date over andere rechtszaken en interessante informatie!
Bij Juristenblog.nl proberen we zo adequaat mogelijk te informeren over alles wat de rechtspraak te maken heeft. Vond je deze blog interessant? Houd dan ook zeker onze andere blogartikelen over de rechtspraak in de gaten!
Over Juristenblog.nl
Het team van Juristenblog.nl bestaat uit ervaren juristen. Wekelijks wordt onderzoek gedaan naar interessante onderwerpen waarover geschreven kan worden. Vervolgens schrijft de jurist met de meeste kennis van het onderwerp de betreffende blog. Op deze manier blijft ons concept up-to-date en relevant.
Schrijf je in & Blijf op de hoogte
Laat hieronder je e-mailadres achter en ontvang elke maandagochtend een overzicht van de meest recente berichten die op juristenblog.nl zijn verschenen.
We spammen niet. Je kunt je op ieder moment uitschrijven.
