Wanneer iemand overlijdt, komt er veel op nabestaanden af. Eén van de eerste vragen is vaak: moeten we hiervoor naar de notaris? Veel mensen vragen zich af of het verdelen van een erfenis zonder notaris mogelijk is. In dit artikel van Juristenblog.nl leggen we uit wat wel en niet kan en wanneer het verstandig is om alsnog juridische hulp in te schakelen.
Wat betekent “erfenis verdelen zonder notaris”?
Bij het afwikkelen van een nalatenschap zijn meerdere stappen betrokken. Denk aan het openen van een testament, het bepalen van erfgenamen en het verdelen van bezittingen. “Erfenis verdelen zonder notaris” betekent in feite dat de erfgenamen onderling afspraken maken zonder tussenkomst van een notaris.
Dit kan in sommige gevallen. Maar het hangt af van factoren zoals het al dan niet bestaan van een testament, de omvang van de erfenis, of alle erfgenamen volwassen zijn, en of iedereen het eens is over de verdeling.
Volgens Rijksoverheid.nl mag je de verdeling van de nalatenschap zelf regelen, mits aan de wettelijke voorwaarden is voldaan.
Wanneer is een notaris niet verplicht?
Kleine en eenvoudige nalatenschap
Als er geen testament is en de nalatenschap eenvoudig is, kunnen erfgenamen veel zelf regelen. Denk aan een gezamenlijke bankrekening, wat spaargeld en geen onroerend goed. In dat geval is het vaak mogelijk om de erfenis te verdelen zonder notaris.
Banken stellen wel eisen. Zo moeten alle erfgenamen een verklaring van erfrecht of een ondertekende boedelvolmacht overleggen. Sommige banken accepteren geen documenten zonder notariële handtekening.
Geen onenigheid tussen erfgenamen
Zijn alle erfgenamen het eens over wie wat krijgt? Dan kunnen zij samen een verdeling van de erfenis zonder notaris op papier zetten. Dit moet duidelijk en ondertekend zijn door alle partijen. Wordt onroerend goed verdeeld? Dan is een notariële akte wel verplicht.
Wanneer is een notaris wél verplicht?
Soms kom je er niet omheen. Hieronder enkele situaties waarin je de notaris sowieso nodig hebt:
| Situatie | Notaris verplicht? |
|---|---|
| Er is een testament | Ja |
| Erfenis bevat onroerend goed | Ja |
| Onenigheid tussen erfgenamen | Niet verplicht, maar sterk aangeraden |
| Minderjarige erfgenamen | Ja |
| Erfdeel wordt geschonken of verkocht | Ja |
Zoals je ziet, is het verdelen van een erfenis zonder notaris niet altijd mogelijk. Bij twijfel is advies verstandig.
Wat zijn de risico’s als je geen notaris inschakelt?
Erfgenamen kunnen denken geld te besparen door de notaris over te slaan. Maar dit kan ook juridische en financiële risico’s opleveren. Denk aan onenigheid over de gemaakte afspraken, fiscale gevolgen door verkeerde verdeling, of aansprakelijkheid voor schulden van de overledene. Volgens de Belastingdienst blijf je als erfgenaam verantwoordelijk voor schulden als je de erfenis aanvaardt zonder duidelijke afspraken.
Een fout in de verdeling kan jaren later voor problemen zorgen. Zeker als de afspraken niet goed zijn vastgelegd.
Praktisch voorbeeld: eenvoudige vastlegging zonder notaris
Stel: drie kinderen erven samen van hun overleden ouder. Zij verdelen de nalatenschap onderling als volgt:
- Kind 1 ontvangt de inboedel en een deel van de spaarrekening (€4.000)
- Kind 2 ontvangt de auto (getaxeerde waarde: €6.000)
- Kind 3 ontvangt het resterende spaargeld (€5.000)
De erfgenamen verklaren hierbij:
- Dat alle schulden van de overledene inmiddels zijn voldaan
- Dat zij instemmen met deze verdeling
- Dat zij elkaar over en weer niets meer verschuldigd zijn
Alle erfgenamen ondertekenen dit document en voegen een kopie van hun legitimatiebewijs toe. Meer over het zelf verdelen van de erfenis kun je hier lezen.
De rol van de Belastingdienst
Ook zonder notaris moet de Belastingdienst weten wie wat ontvangt. Erfgenamen moeten zelf aangifte doen voor de erfbelasting. De belastingdienst kijkt hierbij naar het erfdeel dat iemand ontvangt – of dit nu notarieel vastligt of niet. Erfgenamen dienen binnen 8 maanden na overlijden aangifte te doen. Dit kan digitaal met DigiD.
Wanneer is juridisch advies toch slim?
Soms lijkt de situatie simpel, maar ontstaan er toch juridische vragen. Bijvoorbeeld bij onbekende schulden, erfgenamen in het buitenland of een vergeten legaat. In zulke gevallen voorkomt juridisch advies veel ellende. Een notaris of erfrechtadvocaat kan ook enkel meekijken, zonder het hele traject over te nemen.
Wat op het eerste gezicht een overzichtelijke erfenis lijkt, kan bij nader inzien ingewikkelder zijn. Denk aan bezittingen in het buitenland, een onverwachte belastingclaim of erfgenamen die onvindbaar zijn. Juridische begeleiding helpt om valkuilen te vermijden en zekerheid te creëren. Ook als de erfgenamen het onderling goed met elkaar kunnen vinden, kan een onafhankelijk juridisch oog conflicten op de lange termijn voorkomen. Een korte controle door een deskundige is vaak al genoeg om grote problemen te vermijden.
Erfenis verdelen zonder notaris? Soms wel
De erfenis verdelen zonder notaris is in sommige gevallen mogelijk. Vooral bij een kleine, eenvoudige nalatenschap zonder conflicten. Maar zodra het ingewikkelder wordt, is het inschakelen van een professional verstandig.
Het belangrijkste is: neem de tijd, overleg met alle erfgenamen en leg alles goed vast. Zo voorkom je misverstanden en zorg je dat iedereen krijgt waar hij recht op heeft.
Wil je meer weten over erfrecht? Lees dan ook ons artikel over het kindsdeel op Juristenblog.nl.
Geschreven door
Max Paul, LL.B.
Jurist bij XY Legal Solutions
Wanneer iemand overlijdt, komt er veel op nabestaanden af. Eén van de eerste vragen is vaak: moeten we hiervoor naar de notaris? Veel mensen vragen zich af of het verdelen van een erfenis zonder notaris mogelijk is. In dit artikel van Juristenblog.nl leggen we uit wat wel en niet kan en wanneer het verstandig is om alsnog juridische hulp in te schakelen.
Wat betekent “erfenis verdelen zonder notaris”?
Bij het afwikkelen van een nalatenschap zijn meerdere stappen betrokken. Denk aan het openen van een testament, het bepalen van erfgenamen en het verdelen van bezittingen. “Erfenis verdelen zonder notaris” betekent in feite dat de erfgenamen onderling afspraken maken zonder tussenkomst van een notaris.
Dit kan in sommige gevallen. Maar het hangt af van factoren zoals het al dan niet bestaan van een testament, de omvang van de erfenis, of alle erfgenamen volwassen zijn, en of iedereen het eens is over de verdeling.
Volgens Rijksoverheid.nl mag je de verdeling van de nalatenschap zelf regelen, mits aan de wettelijke voorwaarden is voldaan.
Wanneer is een notaris niet verplicht?
Kleine en eenvoudige nalatenschap
Als er geen testament is en de nalatenschap eenvoudig is, kunnen erfgenamen veel zelf regelen. Denk aan een gezamenlijke bankrekening, wat spaargeld en geen onroerend goed. In dat geval is het vaak mogelijk om de erfenis te verdelen zonder notaris.
Banken stellen wel eisen. Zo moeten alle erfgenamen een verklaring van erfrecht of een ondertekende boedelvolmacht overleggen. Sommige banken accepteren geen documenten zonder notariële handtekening.
Geen onenigheid tussen erfgenamen
Zijn alle erfgenamen het eens over wie wat krijgt? Dan kunnen zij samen een verdeling van de erfenis zonder notaris op papier zetten. Dit moet duidelijk en ondertekend zijn door alle partijen. Wordt onroerend goed verdeeld? Dan is een notariële akte wel verplicht.
Wanneer is een notaris wél verplicht?
Soms kom je er niet omheen. Hieronder enkele situaties waarin je de notaris sowieso nodig hebt:
| Situatie | Notaris verplicht? |
|---|---|
| Er is een testament | Ja |
| Erfenis bevat onroerend goed | Ja |
| Onenigheid tussen erfgenamen | Niet verplicht, maar sterk aangeraden |
| Minderjarige erfgenamen | Ja |
| Erfdeel wordt geschonken of verkocht | Ja |
Zoals je ziet, is het verdelen van een erfenis zonder notaris niet altijd mogelijk. Bij twijfel is advies verstandig.
Wat zijn de risico’s als je geen notaris inschakelt?
Erfgenamen kunnen denken geld te besparen door de notaris over te slaan. Maar dit kan ook juridische en financiële risico’s opleveren. Denk aan onenigheid over de gemaakte afspraken, fiscale gevolgen door verkeerde verdeling, of aansprakelijkheid voor schulden van de overledene. Volgens de Belastingdienst blijf je als erfgenaam verantwoordelijk voor schulden als je de erfenis aanvaardt zonder duidelijke afspraken.
Een fout in de verdeling kan jaren later voor problemen zorgen. Zeker als de afspraken niet goed zijn vastgelegd.
Praktisch voorbeeld: eenvoudige vastlegging zonder notaris
Stel: drie kinderen erven samen van hun overleden ouder. Zij verdelen de nalatenschap onderling als volgt:
- Kind 1 ontvangt de inboedel en een deel van de spaarrekening (€4.000)
- Kind 2 ontvangt de auto (getaxeerde waarde: €6.000)
- Kind 3 ontvangt het resterende spaargeld (€5.000)
De erfgenamen verklaren hierbij:
- Dat alle schulden van de overledene inmiddels zijn voldaan
- Dat zij instemmen met deze verdeling
- Dat zij elkaar over en weer niets meer verschuldigd zijn
Alle erfgenamen ondertekenen dit document en voegen een kopie van hun legitimatiebewijs toe. Meer over het zelf verdelen van de erfenis kun je hier lezen.
De rol van de Belastingdienst
Ook zonder notaris moet de Belastingdienst weten wie wat ontvangt. Erfgenamen moeten zelf aangifte doen voor de erfbelasting. De belastingdienst kijkt hierbij naar het erfdeel dat iemand ontvangt – of dit nu notarieel vastligt of niet. Erfgenamen dienen binnen 8 maanden na overlijden aangifte te doen. Dit kan digitaal met DigiD.
Wanneer is juridisch advies toch slim?
Soms lijkt de situatie simpel, maar ontstaan er toch juridische vragen. Bijvoorbeeld bij onbekende schulden, erfgenamen in het buitenland of een vergeten legaat. In zulke gevallen voorkomt juridisch advies veel ellende. Een notaris of erfrechtadvocaat kan ook enkel meekijken, zonder het hele traject over te nemen.
Wat op het eerste gezicht een overzichtelijke erfenis lijkt, kan bij nader inzien ingewikkelder zijn. Denk aan bezittingen in het buitenland, een onverwachte belastingclaim of erfgenamen die onvindbaar zijn. Juridische begeleiding helpt om valkuilen te vermijden en zekerheid te creëren. Ook als de erfgenamen het onderling goed met elkaar kunnen vinden, kan een onafhankelijk juridisch oog conflicten op de lange termijn voorkomen. Een korte controle door een deskundige is vaak al genoeg om grote problemen te vermijden.
Erfenis verdelen zonder notaris? Soms wel
De erfenis verdelen zonder notaris is in sommige gevallen mogelijk. Vooral bij een kleine, eenvoudige nalatenschap zonder conflicten. Maar zodra het ingewikkelder wordt, is het inschakelen van een professional verstandig.
Het belangrijkste is: neem de tijd, overleg met alle erfgenamen en leg alles goed vast. Zo voorkom je misverstanden en zorg je dat iedereen krijgt waar hij recht op heeft.
Wil je meer weten over erfrecht? Lees dan ook ons artikel over het kindsdeel op Juristenblog.nl.
Geschreven door Max Paul, LL.B. - Jurist bij XY Legal Solutions
Over Juristenblog.nl
Het team van Juristenblog.nl bestaat uit ervaren juristen. Wekelijks wordt onderzoek gedaan naar interessante onderwerpen waarover geschreven kan worden. Vervolgens schrijft de jurist met de meeste kennis van het onderwerp de betreffende blog. Op deze manier blijft ons concept up-to-date en relevant.
Schrijf je in & Blijf op de hoogte
Laat hieronder je e-mailadres achter en ontvang elke maandagochtend een overzicht van de meest recente berichten die op juristenblog.nl zijn verschenen.
We spammen niet. Je kunt je op ieder moment uitschrijven.
