Erfenis Belasting Kindsdeel: Hoe zit het?

Het is mogelijk dat jij als kind van je ouders een erfenis ontvangt bij hun overleiden. Mochten de ouders geen testament hebben opgesteld, dan wordt de erfenis verdeelt op basis van het kindsdeel. Zoals met de meeste dingen in het leven dient hierover belasting betaald te worden. De erfenis belasting kindsdeel wordt hiervoor berekend over de totale erfenis door de Belastingdienst.

Maar wat is een erfbelasting op het kindsdeel eigenlijk? Hoe werkt het kindsdeel bij een overleiden? En, zijn er uitzonderingen op het betalen van de erfbelasting? Je leest het in dit artikel van Juristenblog.nl!

Wat is een kindsdeel?

Het kindsdeel is het deel van de erfenis dat een kind van een ouder altijd ontvangt. In Nederland is dit ook het geval wanneer de overleden ouders geen testament hebben opgezet, om hiermee hun bezittingen te herverdelen na het overlijden. Dit dient niet verward te worden met de zogenoemde “legitieme portie“. Een legitieme portie doet zich voor wanneer een kind expliciet onterfd is middels een testament. Het is in Nederland dus niet mogelijk om een kind volledig te onterven, aangezien deze altijd recht heeft op de legitieme portie. De legitieme portie is altijd de helft van wat het kindsdeel anders was geweest.

Het kindsdeel is een wettelijk vastgestelde verdeling van een erfenis, wanneer er dus geen testament beschikbaar is. Wettelijk gezien wordt de erfenis evenredig verdeeld over de erfgenamen. Het woord “erfgenaam” is hierbij van belang, want dit is niet per se alleen de kinderen. Wanneer enkel één van de ouders overlijdt wordt de erfenis namelijk verdeelt over de kinderen en de echtgenoot, aldus art. 4:13 BW (boek 4 artikel 13 van het Burgerlijk Wetboek). De kinderen ontvangen dan nog geen erfenis. deze komt pas vrij op het moment dat de partner overlijdt. Tot die tijd heeft de echtgenoot dus eigenlijk een schuld tegenover de kinderen voor het kindsdeel, aldus art. 4:14 BW (boek 4 artikel 14 van het Burgerlijk Wetboek). Technisch gezien is dit opeisbaar, door bijvoorbeeld in goederen te voorzien die gelijk zijn aan de waarde van het kindsdeel. In de praktijk wordt dit echter weinig gedaan.

Wanneer er geen ouders in leven zijn, wordt het kindsdeel evenredig over de kinderen verdeeld. Wanneer er twee kinderen zijn, ontvangt ieder kind de helft/50% van de erfenis.

Hoe werkt de erfbelasting op het kindsdeel

De Belastingdienst is vrij duidelijk over het percentage erfbelasting dat geldt voor kinderen. De verdeling voor erfbelasting geldt als volgt:

De eerste stap in het berekenen van de erfbelasting is het bepalen van de waarde van het kindsdeel. Dit wordt gedaan door alle bezittingen (zoals spaargeld, onroerend goed, auto’s, kunst, beleggingen) bij elkaar op te tellen, minus eventuele schulden van de overledene. Vervolgens wordt gekeken naar welk bedrag toekomt aan elk kind.

Voor elk kind geldt in 2025 een vrijstelling van erfbelasting van €25.187. Over het bedrag boven deze vrijstelling wordt belasting geheven, conform de bovenstaande percentages.

Voorbeeld:
Stel dat jij en je zus samen erven van een ouder en de nalatenschap bedraagt €300.000. Ieder van jullie ontvangt dus €150.000. Na aftrek van de vrijstelling van €25.187 blijft er €124.813 over waarover je belasting moet betalen. Omdat dit bedrag onder de €154.197 blijft, betaal je 10% erfbelasting, oftewel €12.481.

Zijn er uitzonderingen of mogelijkheden om erfbelasting te verminderen?

De bovenstaande uitleg is vrij overzichtelijk, echter zoals altijd met belastingen zijn er uitzonderingen aanwezig. Er zijn enkele mogelijkheden om de erfbelasting op het kindsdeel te verlagen of uit te stellen. Uiteraard zijn deze mogelijkheden sterk afhankelijk van persoonlijke of financiële omstandigheden:

• Schenkingen bij leven
  Ouders kunnen tijdens hun leven al vermogen overdragen aan hun kinderen via een schenking. Jaarlijks geldt er een belastingvrije schenking (in 2025 is dat €6.633 per kind). Hiermee kan het belastbare vermogen in de toekomst worden verlaagd. Tevens is het mogelijk om een eenmalige schenking van €32.195 te doen. Deze schenking mag vrij besteed worden. Het is echter niet mogelijk om dan ook nog de jaarlijkse  €6.633 te schenken.

• Zorgvrijstelling
  Als het kind een lichamelijke of verstandelijke beperking heeft, kan een hogere vrijstelling van toepassing zijn. In sommige gevallen geldt er zelfs een volledige vrijstelling van erfbelasting.

• Uitzonderingen bij gezamenlijke eigendom
  Bijvoorbeeld bij een gezamenlijk koophuis met de ouder, of bij zorg- of mantelzorgsituaties, kan het zijn dat bepaalde goederen of waarden buiten de erfbelasting vallen. Hiervoor is vaak juridisch advies nodig.

• Testamentair advies
  Het opstellen van een testament kan helpen om de erfbelasting optimaal te structureren. Zo kunnen bijvoorbeeld legaten of stichtingen worden opgenomen om de heffing te minimaliseren.

Als laatste is het goed om te weten dat een erfenis niet altijd een netto positief hoeft te zijn. Schulden kunnen ook een erfenis zijn. Is er een hoge hypotheek op een huis en staat het huis onder water? Dan is de restschuld bij verkoop voor de erfgenamen. In dit geval kan een erfenis ook enkel beneficiair te aanvaarden of af te wijzen. In dit geval ben je niet aansprakelijk voor enige vorm van schulden.

Erfenis belasting kindsdeel, overweeg advies

De erfbelasting op het kindsdeel is een belangrijke financiële verplichting waar kinderen mee te maken krijgen bij het overlijden van hun ouders. Het is verstandig om vooraf goed op de hoogte te zijn van de regels, vrijstellingen en tarieven. Dit voorkomt verrassingen achteraf en biedt mogelijk ruimte voor belastingbesparing.

Overweeg om juridisch of fiscaal advies in te winnen bij een notaris of erfrechtjurist als je verwacht binnenkort te erven, of als je zelf een testament wilt opstellen. Zo weet je zeker dat jouw nalatenschap op de meest efficiënte manier wordt verdeeld.

Wil je meer weten over verschillende juridische onderwerpen? Bekijk dan ook een van onze andere artikelen, zoals over de hypotheekrenteaftrek, op Juristenblog.nl!