Je hoort vaak mensen roepen wanneer iemand een ernstig misdrijf heeft gepleegd: “die mag echt levenslang de gevangenis in”. Een levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die je in Nederland opgelegd kunt krijgen. Echter rijst de vraag vaak of levenslang in Nederland wel echt levenslang is. Want krijgen mensen niet de mogelijkheid eerder vrij te komen? In deze blog zoeken we voor jou de volgende vraag uit: Is levenslang in Nederland ook echt levenslang?
Wat is levenslang?
Zoals gezegd is levenslang de zwaarste straf die je in Nederland opgelegd kunt krijgen. Het betekent namelijk dat je, je raadt het waarschijnlijk al, de rest van je leven in de gevangenis moet doorbrengen. Een levenslange gevangenisstraf wordt uiteraard niet zomaar opgelegd. De straf staat op het plegen van zware misdrijven, zoals bijvoorbeeld moord, terroristische daden of een aanslag op de regering of koning. Het dus is bedoeld voor het straffen van misdrijven die zo ernstig zijn, dat de dader een ernstig gevaar voor de samenleving zou vormen.
Is levenslang echt levenslang?
In principe is levenslang in Nederland ook daadwerkelijk levenslang. Echter zijn er twee manieren om vrij te komen:
- via een herziening: als de veroordeelde toch onschuldig wordt bevonden.
- via een herbeoordeling: als een gevangene 25 jaar heeft gezeten, adviseren juristen en gedragswetenschappers van het Adviescollege Levenslanggestraften de minister voor Rechtsbescherming of een veroordeelde mogelijk kan terugkeren in de samenleving.
Na 25 jaar straf kan de minister voor Rechtsbescherming beslissen of iemand mag werken aan een terugkeer in de maatschappij. Een speciale commissie kijkt of het risico op herhaling van een misdrijf groot is, maar ook naar de belangen van slachtoffers en nabestaanden. Vervolgens krijgt de koning uiterlijk 2 jaar daarna een advies van de minister, het Openbaar Ministerie en de rechter die de straf heeft opgelegd. Op basis daarvan beslist de koning of hij wel of geen gratie verleent. In 2021 gebeurde dat twee keer, maar daarvoor had 12 jaar lang niemand vermindering van een levenslange gevangenisstraf gekregen.
Hoe vaak wordt levenslang gegeven?
Op dit moment zitten er 61 mensen met een levenslange straf in de gevangenis. Dat zijn allemaal mannen. De afgelopen jaren is het aantal mensen dat levenslang kreeg toegenomen, zegt het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Dat heeft te maken met grote zaken zoals het Marengoproces. Dat is de grootste strafzaak van Nederland. Ridouan Taghi en zestien medeverdachten worden verdacht van verschillende moorden en pogingen tot moord.
Misschien denk je nu, voor wat voor feiten zijn deze mannen dan veroordeeld? We zetten een aantal zaken voor je uiteen:
René H.
Sinds: 1990
Veroordeeld voor: de drievoudige moord op zijn vrouw en schoonouders in Engeland. In 1994 werd hij overgeplaatst naar Nederland.
Jan S.
Sinds: 2000
Veroordeeld voor: verkrachting van en moord op zijn 7-jarige buurmeisje, verkrachting van zijn vrouw en verkrachting van een prostituee.
Willem Holleeder
Sinds: 2019
Veroordeeld voor: het opdracht geven voor vijf liquidaties en doodslag. Volgens de rechtbank gaf hij opdracht voor de liquidaties van Cor van Hout, Willem Endstra, John Mieremet, Kees Houtman en Thomas van der Bijl. Hij werd ook schuldig bevonden voor doodslag bij botenhandelaar Robert ter Haak.
Gökmen T.
Sinds: 2020
Veroordeeld voor: de tramaanslag in Utrecht die op 18 maart 2019 aan vier mensen het leven kostte.
Emylio G.
Sinds: 2023
Veroordeeld voor: De vergismoord op de onschuldige 17-jarige Bouchikhi.
Wil je meer weten over de gedetineerde die levenslang vastzitten? Raadpleeg dan deze lijst.
Straf op straf
Wanneer iemand een levenslange gevangenisstraf opgelegd heeft gekregen, betekent dit overigens niet dat er geen extra straf meer opgelegd kan worden. De Utrechtse tramschutter Gökmen T. is veroordeeld voor meerdere incidenten die zijn gebeurd in de Rotterdamse gevangenis De Schie, waar hij al een levenslange gevangenisstraf uitzit. De man van 42 is onder meer schuldig bevonden aan poging tot moord op een gevangenisbewaarder. Hoewel de rechter uiteindelijk heeft geoordeeld dat hij geen nieuwe celstraf opgelegd krijgt, omdat dat geen redelijk doel dient en niet meer dan een symbolische betekenis zou hebben, is dit wel mogelijk.
Wil je meer lezen over het strafrecht?
We houden nauwlettend alle nieuwe ontwikkelingen in de gaten. Vond je deze blog nou interessant en wil je meer van dit soort blogs lezen? Houdt dan onze andere blogs over het strafrecht in de gaten!
Je hoort vaak mensen roepen wanneer iemand een ernstig misdrijf heeft gepleegd: “die mag echt levenslang de gevangenis in”. Een levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die je in Nederland opgelegd kunt krijgen. Echter rijst de vraag vaak of levenslang in Nederland wel echt levenslang is. Want krijgen mensen niet de mogelijkheid eerder vrij te komen? In deze blog zoeken we voor jou de volgende vraag uit: Is levenslang in Nederland ook echt levenslang?
Wat is levenslang?
Zoals gezegd is levenslang de zwaarste straf die je in Nederland opgelegd kunt krijgen. Het betekent namelijk dat je, je raadt het waarschijnlijk al, de rest van je leven in de gevangenis moet doorbrengen. Een levenslange gevangenisstraf wordt uiteraard niet zomaar opgelegd. De straf staat op het plegen van zware misdrijven, zoals bijvoorbeeld moord, terroristische daden of een aanslag op de regering of koning. Het dus is bedoeld voor het straffen van misdrijven die zo ernstig zijn, dat de dader een ernstig gevaar voor de samenleving zou vormen.
Is levenslang echt levenslang?
In principe is levenslang in Nederland ook daadwerkelijk levenslang. Echter zijn er twee manieren om vrij te komen:
- via een herziening: als de veroordeelde toch onschuldig wordt bevonden.
- via een herbeoordeling: als een gevangene 25 jaar heeft gezeten, adviseren juristen en gedragswetenschappers van het Adviescollege Levenslanggestraften de minister voor Rechtsbescherming of een veroordeelde mogelijk kan terugkeren in de samenleving.
Na 25 jaar straf kan de minister voor Rechtsbescherming beslissen of iemand mag werken aan een terugkeer in de maatschappij. Een speciale commissie kijkt of het risico op herhaling van een misdrijf groot is, maar ook naar de belangen van slachtoffers en nabestaanden. Vervolgens krijgt de koning uiterlijk 2 jaar daarna een advies van de minister, het Openbaar Ministerie en de rechter die de straf heeft opgelegd. Op basis daarvan beslist de koning of hij wel of geen gratie verleent. In 2021 gebeurde dat twee keer, maar daarvoor had 12 jaar lang niemand vermindering van een levenslange gevangenisstraf gekregen.
Hoe vaak wordt levenslang gegeven?
Op dit moment zitten er 61 mensen met een levenslange straf in de gevangenis. Dat zijn allemaal mannen. De afgelopen jaren is het aantal mensen dat levenslang kreeg toegenomen, zegt het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Dat heeft te maken met grote zaken zoals het Marengoproces. Dat is de grootste strafzaak van Nederland. Ridouan Taghi en zestien medeverdachten worden verdacht van verschillende moorden en pogingen tot moord.
Misschien denk je nu, voor wat voor feiten zijn deze mannen dan veroordeeld? We zetten een aantal zaken voor je uiteen:
René H.
Sinds: 1990
Veroordeeld voor: de drievoudige moord op zijn vrouw en schoonouders in Engeland. In 1994 werd hij overgeplaatst naar Nederland.
Jan S.
Sinds: 2000
Veroordeeld voor: verkrachting van en moord op zijn 7-jarige buurmeisje, verkrachting van zijn vrouw en verkrachting van een prostituee.
Willem Holleeder
Sinds: 2019
Veroordeeld voor: het opdracht geven voor vijf liquidaties en doodslag. Volgens de rechtbank gaf hij opdracht voor de liquidaties van Cor van Hout, Willem Endstra, John Mieremet, Kees Houtman en Thomas van der Bijl. Hij werd ook schuldig bevonden voor doodslag bij botenhandelaar Robert ter Haak.
Gökmen T.
Sinds: 2020
Veroordeeld voor: de tramaanslag in Utrecht die op 18 maart 2019 aan vier mensen het leven kostte.
Emylio G.
Sinds: 2023
Veroordeeld voor: De vergismoord op de onschuldige 17-jarige Bouchikhi.
Wil je meer weten over de gedetineerde die levenslang vastzitten? Raadpleeg dan deze lijst.
Straf op straf
Wanneer iemand een levenslange gevangenisstraf opgelegd heeft gekregen, betekent dit overigens niet dat er geen extra straf meer opgelegd kan worden. De Utrechtse tramschutter Gökmen T. is veroordeeld voor meerdere incidenten die zijn gebeurd in de Rotterdamse gevangenis De Schie, waar hij al een levenslange gevangenisstraf uitzit. De man van 42 is onder meer schuldig bevonden aan poging tot moord op een gevangenisbewaarder. Hoewel de rechter uiteindelijk heeft geoordeeld dat hij geen nieuwe celstraf opgelegd krijgt, omdat dat geen redelijk doel dient en niet meer dan een symbolische betekenis zou hebben, is dit wel mogelijk.
Wil je meer lezen over het strafrecht?
We houden nauwlettend alle nieuwe ontwikkelingen in de gaten. Vond je deze blog nou interessant en wil je meer van dit soort blogs lezen? Houdt dan onze andere blogs over het strafrecht in de gaten!
Over Juristenblog.nl
Het team van Juristenblog.nl bestaat uit ervaren juristen. Wekelijks wordt onderzoek gedaan naar interessante onderwerpen waarover geschreven kan worden. Vervolgens schrijft de jurist met de meeste kennis van het onderwerp de betreffende blog. Op deze manier blijft ons concept up-to-date en relevant.
Schrijf je in & Blijf op de hoogte
Laat hieronder je e-mailadres achter en ontvang elke maandagochtend een overzicht van de meest recente berichten die op juristenblog.nl zijn verschenen.
We spammen niet. Je kunt je op ieder moment uitschrijven.
